Meditatie en niveau's van bestaan

Spiritualiteit is het observeren van je eigen bestaan. Heb je je eigen lichaam al eens geobserveerd? Het ervaren van de verschillende niveau's van bestaan - je lichaam, je geest, je emoties en de bron van je bestaan - is meditatie. Meditatie is het ervaren van de levensenergie en je er bewust van zijn - en dit gebeurt moeiteloos.

Is het je opgevallen dat lichaam en geest volgens compleet tegengestelde wetmatigheden functioneren? Voor de geest geldt dat moeiteloosheid de sleutel vormt. Je kunt je niet iets herinneren door je moeite te doen. Op het moment dat je ontspant komt iets in je geheugen naar boven. Creativiteit, intelligentie en geheugen functioneren bij moeiteloosheid. Maar om spierweefel op te bouwen moet je moeite doen.

Lichaam

Wanneer je mediteert onderga je een fysieke verandering, en wordt elke cel in het lichaam gevuld met "prana". Een naarmate het prananiveau in je lichaam stijgt wordt je steeds blijer.

Op fysiek niveau helpt meditatie:

• spanningsgebonden pijnen te verminderen.
• je lichaam in een energiecentrale te veranderen, omdat je een energiebron binnenin jezelf aanboort.

Adem

Observeer je adem wanneer je mediteert.

Is je adem regelmatig? Gaat hij op en neer of is hij rustig en normaal?

Als je je niet zo goed voelt, neerslachtig bent, ongelukkig of angstig, observeer dan je adem - die is dan heel onregelmatig.

Een regelmatige adem is essentieel voor meditatie.

Wanneer de zintuigen stabiel worden, dan wordt de prana ook stabiel.

Onze viervoudige innerlijke uitrusting

Het is hetzelfde bewustzijn dan functioneert als mann (geest), buddhi (intellect), chitta (geheugen), ahankaara (ego). In oude tijden noemden mensen deze vier onderdelen Antahkaran Chadushtaya (de viervoudige innerlijke uitrusting).

Geest

Hoe luister je? Als het geluid op je trommelvliezen terecht komt, maar je bent met je gedachten ergens anders, hoor je het dan? Je luistert door iets in je, dat we geest noemen. Op dezelfde manier ervaar je de andere zintuigen - door je geest.

Je geest holt steeds naar de wereld van de vijf zintuigen (zicht, reuk, gehoor, tastzin en smaak). Je zit misschien stil, met je ogen open of dicht, maar als je ogen niet stilstaan is je geest niet in een meditatieve staat. Alleen wanneer de geest zich terugtrekt van de zintuigen is hij klaar voor meditatie.

Als je een positieve gemoedstoestand hebt wordt je creatief en succesvol in alles wat je doet. In het westen hebben mensen het over affirmaties: je wordt 's ochtends wakker en voordat je opstaat zeg je tegen jezelf: ‘‘Vanaf vandaag ben ik een goed mens en ik zal van mezelf houden.’’. Deze affirmaties doen niet werkelijk iets goeds.

Meditatie is de enige manier om negatieve gedachten te overstijgen. Dan komen de positieve gedachten vanzelf en spontaan.

Stress en spanning veroorzaken een negatieve houding. Wanneer je twee dagen niet slaapt, dan kunnen kleine dingen je irriteren. Als je goed uitgerust bent is de situatie heel anders.

Wanneer je regelmatig mediteert wordt de geest fris, energiek en intuïtief.

Intellect

Wanneer je luistert ben je met iets eens of oneens. Let maar eens op hoe vaak je in je hoofd 'ja' en 'nee' zegt. Dat 'iets' wat 'ja' en 'nee' zegt noemen we het intellect.

Het leven is heel complex. Er bestaat geen vaste formule voor. Wanneer je denkt dat je heel eerlijk en rechtvaardig bent, dan wordt je vanbinnen een beetje stijf, zelfs als je dat niet in de gaten hebt. Je wijst met je vinger naar anderen en wordt intolerant. Wanneer je erkent dat je zelf niet volmaakt bent, dan kun je ook de onvolmaaktheden in een ander accepteren.

Daarom wordt gezegd: ‘‘doe een goede daad en vergeet hem dan’’. Het zijn niet alleen je fouten en slechte eigenschappen die je schade berokkenen. Zelfs je goede eigenschappen kunnen je stijf, grof en kwaad maken. Daarom moet je zowel je goede als je slechte eigenschappen loslaten. Met meditatie kun je ontspannen en loslaten, vrij worden van de oordelen van het intellect.

Geheugen

Als je het geheugen observeert, dan zie je dat het vasthoudt aan iets wat negatief is. Je vergeet de tien complimenten die je van mensen hebt gekregen, maar die ene belediging van iemand blijft in je gedachten hangen.

Dit moeten we omdraaien. Het proces waarin we deze neiging van onze geest om aan het negatieve vast te houden omdraaien naar het positieve wordt yoga genoemd. Yoga maakt je weer als een klein kind en houdt je hart en geest jong en fris.

Het geheugen kan je zowel treurig als verlicht maken. Door meditatie en pranayama kun je pijnlijke herinneringen achter je laten.

Meditatie kan die verschuiving in je geheugen teweegbrengen - het loslaten van het triviale en het herkennen van je oneindige natuur. Met meditatie kun je je erinneren wie je bent. Als mensen verlicht worden, dan zeggen ze: "Ik weet het weer." Ze hebben zich hun ware aard herinnerd.

Ego en je emoties

Als je je eigen gedachtenpatronen en emotionele patronen onder de loep neemt, dan zul je zien dat ze een ritme hebben. En er is ook een ritme in het bewustzijn. Wanneer we harmonie vinden in al deze ritmen in ons, dan noemen we dat spiritualiteit.

Kijk maar eens naar jezelf. Ben je het altijd met jezelf eens geweest? Gisteren had je een bepaald idee, maar vandaag is dat misschien heel anders. Vijf jaar geleden had je heel andere ideeën die misschien helemaal niet overeenkomen met wat je nu denkt. Als je het al oneens bent met jezelf, waarom zou dit dan niet kunnen gebeuren met iemand anders? De persoon waarmee je het oneens bent is gewoon een copie van je oude of nieuwe zelf.

Om relaties met anderen te hebben moet je:

• een relatie met jezelf hebben - dit heet integriteit.
• informeel zijn - want dan is eer ruimte voor fouten. Dit houdt interpersoonlijke relaties sterk. Je kunt in geen enkele relatie of situatie perfectie verwachten.

Tegenwoordig is emotionale instabiliteit een van de grootste problemen in de wereld. Wanneer we een informele en hartelijke houding aannemen, dan gaan dingen soepeler en beheersen we onze omgeving.

Neem het leven zoals het komt. Soms ben je van streek of kwaad, en dat is in orde. Het leven stopt voor niets, een gaat gewoon verder. Mediteer en ga mee met de stroom.

Vraag: Als we van slag zijn, hoe kunnen we dan weer terug tot onszelf komen?

Gurudev: Word meer hol en leeg van binnen. Mediteer meer. Doe meer seva (dienstbaarheid). Seva brengt de verdienste die maakt dat je diep naar binnen kunt gaan. Wanneer je diep naar binnen gaat wordt de geest firs, energiek en intuïtief om meer seva te doen.

Meditatie is de enige manier waarop je de negatieve gedachten kunt overstijgen. Dan komen de positieve gedachten spontaan en vanzelf.