આધ્યાત્મિકતાનો અર્થ જુદા જુદા લોકો માટે જુદી જુદી વસ્તુઓ છે. જ્યારે કેટલાક તેને ધર્મ સાથે જોડે છે, અને કેટલાક મહાસત્તા અથવા પ્રકૃતિ સાથે, કેટલાક માને છે કે તે આપણા આંતરિક સ્વ સાથેનું જોડાણ છે. જો કે તમે તેને સમજો છો, આધ્યાત્મિકતાના ઘણા ફાયદા છે. તમારામાં સકારાત્મક પરિવર્તન લાવવાથી લઈને તમને જીવનમાં વધુ સંતુષ્ટ બનાવવા સુધી, આધ્યાત્મિકતા બહુપરીમાણીય છે.
આ પ્રાચીન ભારતીય સંસ્કૃતિમાં વિજ્ઞાન અને આધ્યાત્મિકતા ક્યારેય ટકરાયા નથી, પરંતુ માત્ર જીવનના વિવિધ પરિમાણો, એક ભૌતિક અને બીજા સૂક્ષ્મને પૂરા કરે છે. તેઓ વિરોધાભાસી નથી પરંતુ એકબીજાના પૂરક છે. યોગ્ય જીવન જીવવા માટે અને આપણી સાચી ઓળખને સમજવા માટે આધ્યાત્મિકતા ખૂબ જ જરૂરી છે. સમજણ એ વિજ્ઞાન છે.
હું કોણ છું’ એ સમજવું એ આધ્યાત્મિકતા છે
– ગુરુદેવ શ્રી શ્રી રવિ શંકર
આધ્યાત્મિકતા શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે
આખરે, શું આપણી મૂળભૂત ઓળખ આધ્યાત્મિક નથી, પછી ભલે આપણે તેનાથી પરિચિત હોઈએ કે ન હોઈએ? આધ્યાત્મિકતા આપણને આપણા આંતરિક સ્ત્રોત સાથે જોડવામાં અને ભૂતકાળની વેદનાઓ અને ભવિષ્યની ચિંતાઓથી પરેશાન થયા વિના વર્તમાન ક્ષણમાં સુખી અને સંતોષી જીવન જીવવામાં મદદ કરે છે.
Do you seek the meaning of life?
શું તમે કોઈ રીતે તે શાશ્વત આશ્વાસન માટે ભૂખ્યા છો?
શું તમે પ્રાર્થના કરો છો અને ધ્યાન કરો છો ત્યારે તમને શાંતિ મળે છે?
શું જ્યારે તમે કરુણા બતાવો છો અને બીજાઓને મદદ કરો છો ત્યારે તમને ઊંડો સંતોષ મળે છે?
શું તમે ઉચ્ચ શક્તિને શરણાગતિ આપો છો ત્યારે તમને સલામતીની લાગણી અનુભવો છો?
જો તમે ઉપરના કોઈપણ પ્રશ્નોના હામાં જવાબ આપ્યો છે, તમે ખરેખર આધ્યાત્મિક છો. તો હા, શાંતિથી જીવવા માટે આધ્યાત્મિકતા આવશ્યક છે.
કોઈપણ વસ્તુ જે ભાવનાને પોષે છે તે આધ્યાત્મિકતા છે. યોગ્ય આરામ, થોડું જ્ઞાન અને તમારી દ્રષ્ટિનો વિસ્તાર કરવો એ આધ્યાત્મિકતાનો એક ભાગ છે. અને આ બધું સંસ્કારી સુખી જીવન માટે જરૂરી છે.
– ગુરુદેવ શ્રી શ્રી રવિ શંકર
આધ્યાત્મિક અભ્યાસમાં સુધારો કરવાની ૭ રીતો
- ધ્યાન
ધ્યાન તમારી આસપાસની વસ્તુઓને ધ્યાનપૂર્વક પ્રક્રિયા કરવામાં મદદ કરે છે. તે તમારી ઇન્દ્રિયોને શાંત કરે છે અને પરિસ્થિતિઓમાં તમારી પ્રતિક્રિયાઓને સુધારે છે. પાંચ મિનિટ માટે પણ ધ્યાન કરવાથી તમને તણાવ, ચિંતા, અને ગુસ્સો, દુઃખ, અહંકાર, ઈર્ષ્યા વગેરેની નકારાત્મક લાગણીઓ સામે લડવામાં મદદ મળી શકે છે. તમે વર્તમાનમાં ક્યાં છો, તમારી આસપાસની બાબતોથી વાકેફ હોવા જેવી થોડી વિગતો, અને તમે શું કરી રહ્યા છો તેમાંથી કેટલીક છે. માઇન્ડફુલનેસ પ્રેક્ટિસ કરવાની રીતો. ધ્યાન દ્વારા માઇન્ડફુલનેસ ખૂબ જ વધે છે.
- યોગ અને પ્રાણાયામ
યોગ આપણને શારીરિક અને માનસિક રીતે સ્વસ્થ બનાવે છે અને આપણી જીવનશક્તિ વધારે છે, જે આપણને આપણા આંતરિક સ્વ સાથે સરળતાથી જોડવામાં મદદ કરે છે. હાર્દ ને મજબૂત કરીને શરીરને લવચીકતા પ્રદાન કરવા માટે યોગ એ એક શ્રેષ્ઠ તકનીક છે. પ્રાણાયામ આપણા શ્વાસને સુધારે છે, આપણી જાગૃતિ વધારે છે. જો તમે આધ્યાત્મિકતાના માર્ગે આગળ વધવા માંગતા હોવ તો યોગ અને પ્રાણાયામ મહત્વપૂર્ણ છે.
- કરુણા અને ક્ષમા
જ્યારે તમે તમારા જીવનને ભૌતિક સુખોથી દૂર આધ્યાત્મિકતા તરફ દોરો છો, ત્યારે તમે કરુણા, ક્ષમા અને પ્રેમ કેળવો છો. તમે અન્ય લોકો માટે કાળજી રાખો છો કારણ કે તમે અન્યને અલગ તરીકે જોતા નથી. સહભાગિતા વિકસે છે, ધીમે ધીમે તમને તે અંતર્ગત દિવ્ય ચેતના વિશે જાગૃત કરે છે જે આપણને બધાને એક સાથે બાંધે છે.
આધ્યાત્મિકતા એ દુનિયામાં તમામ લોકો સાથે સંબંધની ભાવના છે.
– ગુરુદેવ શ્રી શ્રી રવિ શંકર
- સંતોષ અને કૃતજ્ઞતા
કૃતજ્ઞતાનો અભ્યાસ કરો અને તમારી પાસે જે નથી તેની ફરિયાદ કરવાને બદલે તમને શું આપવામાં આવ્યું છે તે હંમેશા યાદ રાખો. આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિકોણમાં, જે સંતુષ્ટ છે તે સૌથી ધનિક માનવામાં આવે છે. જીવનના ઘણા તબક્કામાં ઉતરતા અને લક્ઝરી માટે તરસતા લોકો ક્યારેક ભૂલી જાય છે કે એક દિવસ બધું જ અદૃશ્ય થઈ જશે. જીવનમાં કંઈ પણ કાયમી નથી એ જાણવું અને તમારી પાસે જે છે તેના માટે હંમેશા આભારી રહેવાથી તમને વિપુલતા લણવામાં અને પૂર્ણ જીવન જીવવામાં મદદ મળશે.
જ્યારે કૃતજ્ઞતા તમારા દિલમાં રહે છે, ત્યારે તે તમારામાંથી કૃપા સ્વરૂપે વહે છે.
– ગુરુદેવ શ્રી શ્રી રવિ શંકર
- લયબદ્ધ શ્વાસોચ્છવાસની લયબદ્ધ શ્વસન તકનીકો
જેમ કે સુદર્શન ક્રિયા તમારા ફેફસાંને વિસ્તૃત કરવામાં મદદ કરે છે, તમને તણાવના બંધનોમાંથી મુક્ત કરે છે અને તમને જીવનની તેજસ્વી બાજુ જોવાની મંજૂરી આપે છે. તે તમારામાં વધારો કરે છે. સભાનતા અને તમને વધુ આત્મવિશ્વાસ, શાંતિપૂર્ણ અને વર્તમાન પર કેન્દ્રિત બનાવે છે. એટલું જ નહીં, સુદર્શન ક્રિયા બીમારીઓમાંથી સારી રીતે સાજા કરે છે અને રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં સુધારો કરે છે.
- નિઃસ્વાર્થ સેવા
નિઃસ્વાર્થ સેવા એ આધ્યાત્મિકતાનું આવશ્યક ઘટક છે. આધ્યાત્મિકતાનો અભ્યાસ કરવાની સૌથી અસરકારક રીતોમાંની એક અન્યને મદદ કરવી છે. તમે કોઈ કારણ માટે સ્વયંસેવક બનવાનું અને અન્ય લોકોને મદદ કરવાનું પસંદ કરી શકો છો. વંચિતોને મદદ કરવી અને સમાજને પાછું આપવાથી ઊંડો સંતોષ મળે છે. તે તમને એ પણ બતાવે છે કે તમે કેટલા ભાગ્યશાળી છો અને તમને ભૂમિગત અને નમ્ર રાખે છે.
સેવાનું શ્રેષ્ઠ સ્વરૂપ એ છે કે કોઈના મનની સ્થિતિને બદલવી (ઊર્ધ્વ કરવી).
– ગુરુદેવ શ્રી શ્રી રવિ શંકર
- સ્વાધ્યાય
તમારી ઊર્જાને વધુ સારી રીતે પ્રક્રિયા કરવા અને રૂપાંતરિત કરવામાં તમને શું મદદ કરે છે તે શોધવા માટે અંદર જુઓ. તે જર્નલિંગ છે? શું તે ગાયન, ચિત્રકામ અથવા નૃત્ય જેવો શોખ છે? લોકો પર્વતો પર પ્રવાસ કરે છે અને પ્રકૃતિ સાથે સમય વિતાવે છે. તે ખૂબ જ ઉપચારાત્મક હોવાનું કહેવાય છે. તમે વિશ્વાસ કરી શકો તેવા લોકો સાથે તમારી અંગત લાગણીઓ શેર કરો. આધ્યાત્મિકતાનો અર્થ શોધવા માટે, તમારી સુખદ ‘ટેકનીક’ શું છે તે શોધો અને તેનો પીછો કરો.
નોંધનો અંત
આધ્યાત્મિક શક્તિ તમને જીવનમાં નાની-મોટી અડચણોનો સામનો કર્યા વિના જીવવામાં મદદ કરે છે. આધ્યાત્મિકતા સાથે, તમે સમજો છો કે માનવ જીવનનું પરસ્પર જોડાણ છે અને તમે આ યુદ્ધમાં એકલા નથી. તમે જીવનનું વધુ સારી રીતે મૂલ્યાંકન કરો છો અને યોગ્ય મૂલ્યો સાથે હેતુપૂર્વક જીવો છો. જીવનની સમસ્યાઓમાંથી તેમના પર જીતવા કરતાં વધુ સારી રીતે છૂટકારો શું છે?
આધ્યાત્મિકતાનું લક્ષ્ય એવી ખુશી લાવવાનું છે, જે કોઈ તમારી પાસેથી છીનવી ન શકે.
– ગુરુદેવ શ્રી શ્રી રવિ શંકર
