જ્યારે પણ તમને દુઃખ થાય ત્યારે જાણવું કે તમે જ્ઞાનથી દૂર ગયા છો.
– ગુરુદેવ શ્રી શ્રી રવિ શંકર
હા, તે આપણામાંના મોટાભાગના લોકો માટે સાચું છે અને તે માત્ર માનસિક વેદના સુધી મર્યાદિત નથી. પીઠના દુખાવા જેવી શારીરિક પીડા પણ એવા લોકોમાં આગળ વધતી જોવા મળી છે જેઓ તેને અવગણે છે અથવા રાહત મેળવવાની યોગ્ય રીત જાણતા નથી. પીઠનો દુખાવો એ આજે સામાન્ય ચિંતાઓમાંની એક છે, અને કમનસીબે વૃદ્ધો કરતાં વધુ, યુવાન લોકો આ દુષ્ટ સ્થિતિથી ઘેરાયેલા છે. લાંબા સમય સુધી બેસી રહેવામાં તકલીફ, વાંકી કરોડરજ્જુ, સ્નાયુઓમાં ખેંચાણ, ભારે વસ્તુઓ ઉપાડવામાં અસમર્થતા, ગૃધ્રસી વગેરે, પીઠના દુખાવાને લગતી કેટલીક સમસ્યાઓ છે. જ્યારે દુખાવો લાંબા સમય સુધી (3 મહિનાથી વધુ) રહે છે અથવા શરીરના અન્ય ભાગોમાં જાય છે ત્યારે ક્રોનિક પીઠનો દુખાવો થાય છે. આ લેખમાં, અમે તમને ક્રોનિક પીઠના દુખાવાના લક્ષણોને ટ્રૅક કરવામાં મદદ કરીશું અને રાહતનાં પગલાં પણ સૂચવીશું.
ક્રોનિક પીઠના દુખાવાના લક્ષણો અને શું મદદ કરી શકે છે?
1. વાંકા વળીને રહેવું (બેન્ટ પોશ્ચર)
જ્યારે તમે જોશો કે તમે મોટાભાગે ઊભા નથી અથવા સીધા બેઠા નથી, તો તે ક્રોનિક પીઠના દુખાવાના લક્ષણોમાંનું એક હોઈ શકે છે. વહેલા કે પછી, તમે પીડા અનુભવવાનું શરૂ કરશો. તેથી, યોગ્ય મુદ્રા જાળવવી મહત્વપૂર્ણ છે. તમને તમારા શરીરની મુદ્રાની યાદ અપાવવા માટે તમે નિયમિત અંતરાલો પર એલાર્મ સેટ કરીને પ્રારંભ કરી શકો છો. ધ્યાન આપણી જાગૃતિમાં પણ વધારો કરે છે, જે બદલામાં આપણને આપણા વિચારો, લાગણીઓ અને મુદ્રા વિશે દરેક ક્ષણનું ધ્યાન રાખવામાં મદદ કરે છે.
ધ્યાનમાં, ઉપચાર થઈ શકે છે. જ્યારે મન શાંત, સજાગ અને સંપૂર્ણ રીતે સંતુષ્ટ હોય છે, ત્યારે તે લેસર બીમ જેવું હોય છે – તે ખૂબ જ શક્તિશાળી છે અને ઉપચાર થઈ શકે છે.
– ગુરુદેવ શ્રી શ્રી રવિ શંકર
2. નિમ્ન પીઠ અને ખેંચાણમાં ચુસ્તતા
પીઠના નીચેના ભાગથી જાંઘ સુધીના દુખાવાની હિલચાલ અથવા પીઠ અથવા સ્નાયુઓમાં ખેંચાણ પણ ક્રોનિક પીઠનો દુખાવો સૂચવે છે. તમારે કોઈ તબીબી વ્યાવસાયિકનો સંપર્ક કરવો જોઈએ જે તમને ફિઝિયોથેરાપીમાં માર્ગદર્શન આપી શકે. અમુક યોગ પોઝ જેમ કે કોબ્રા પોઝ, બિલાડી-ગાય પોઝ, બ્રિજ પોઝ વગેરે, તમારી કરોડરજ્જુને સીધી કરતી વખતે તમારી પીઠના સ્નાયુઓને લવચીકતા આપે છે. સ્નાયુ ખેંચાણ માટે, ગરમીની સારવાર અથવા રાહત આપનારાઓ પણ સ્થિતિના આધારે અસરકારક જણાયા છે.
3. સ્થળાંતર કરતો દુખાવો
જ્યારે તમારે અસ્વસ્થતાભરી ખુરશીમાં લાંબા સમય સુધી બેસી રહેવું પડે ત્યારે ક્રોનિક પીઠનો દુખાવો અને કામ ગાઢ રીતે સંકળાયેલા છે. પીડા કે જે પીઠના નીચેના ભાગમાં શરૂ થાય છે અને જાંઘ અથવા ઉપરની પીઠ તરફ આગળ વધે છે, વૈકલ્પિક રીતે, તે ક્રોનિક પીઠના દુખાવાના લક્ષણને પણ સૂચવી શકે છે. એક મુદ્રામાં ન રહેવાથી સ્થળાંતરિત પીડામાં મદદ મળી શકે છે. વધુમાં, હળવા વજનની બેગનો ઉપયોગ કરવો અને શરીરનું યોગ્ય વજન જાળવી રાખવાથી પીઠના દુખાવાથી થોડી રાહત મળી શકે છે.
4. જનનાંગો અને નિતંબની આસપાસ નિષ્ક્રિયતા આવે છે
ઘણા લોકો મોટે ભાગે પીડા સાથે જીવે છે કારણ કે તેઓ લક્ષણોનું પાલન કરતા નથી. જો કે, ક્રોનિક પેઈન થેરાપીનો મોટાભાગનો અર્થ એ છે કે પીડા વધુ ગંભીર બને તે પહેલાં દરેક લક્ષણને નોંધવામાં અને તેનો ઉપચાર કરવામાં આવે છે. ક્રોનિક પીઠનો દુખાવો કેટલીકવાર જનનાંગો, નિતંબ અથવા પગની આસપાસ નિષ્ક્રિયતા દર્શાવે છે. સક્રિય રહેવું અને સ્વસ્થ આહાર પીઠના દુખાવાને નિયંત્રિત કરવામાં ઘણી મદદ કરી શકે છે. તમારે એ પણ જાણવું જોઈએ કે તાણ એ ક્રોનિક પીઠના દુખાવાનું મુખ્ય પરિબળ છે અને તેની રાહત નોંધપાત્ર રીતે તણાવ અને ચિંતામાં ઘટાડો સૂચવે છે.
તણાવમુક્ત બનો; તમારા શરીર, મન અને આત્માને તણાવથી મુક્ત રાખો. તે એક વખતનું કામ નથી, તે કંઈક એવું છે જે વારંવાર કરવું પડે છે, જેમ કે તમારા દાંતને સ્વચ્છ રાખવું, જેમ કે દાંતની સ્વચ્છતા.
– ગુરુદેવ શ્રી શ્રી રવિ શંકર
5. શ્વાસની સમસ્યા
કેટલીકવાર, કરોડરજ્જુની ગંભીર સમસ્યાઓ જેમ કે સ્કોલિયોસિસ કરોડરજ્જુના સ્નાયુને ખેંચી શકે છે જેના પરિણામે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અથવા શ્વાસની તકલીફ થાય છે. ઉપચાર અને સતત નિરીક્ષણ અહીં નિર્ણાયક છે. અતિશય શારીરિક વ્યાયામ અથવા ઉપાડવાથી પીઠને ઈજા થઈ શકે છે અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થઈ શકે છે. ઉપાડતી વખતે હંમેશા યોગ્ય યુક્તિઓનો ઉપયોગ કરો (જેમ કે પીઠને બદલે તમારા પગ પર વજનનું દબાણ મૂકવું), તમારા કોર બોડી પર કામ કરો જે તમારી કરોડરજ્જુને ટટ્ટાર રહેવામાં મદદ કરે છે અને આરામનીજીવનશૈલીને ટાળે છે. પ્રાણાયામ અને શ્વાસ લેવાની અન્ય કસરતો કરવાથી પણ તમને તણાવ અને શ્વસન સંબંધી સમસ્યાઓથી રાહત મળે છે, જેનાથી તમારી પીઠનો દુખાવો ઓછો થાય છે.
6. વજનમાં ઘટાડો
જો તમારું વજન સતત ઘટી રહ્યું છે, તો તે ક્રોનિક પીઠના દુખાવાનું પરિણામ હોઈ શકે છે. સંધિવા જે ક્રોનિક પીઠના દુખાવાનું કારણ બને છે તે ત્યારે થાય છે જ્યારે તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ તમારા સાંધા પર હુમલો કરે છે જેના કારણે બળતરા થાય છે જે વજનમાં પણ ઘટાડો કરી શકે છે. તમે શું ખાઓ છો તે જોવું અને તમારા આહારમાં પર્યાપ્ત માત્રામાં શાકભાજી, પ્રોટીન અને વિટામિન્સ લેવાનું મહત્વપૂર્ણ છે. વધુમાં, કાર્ડિયો, સ્ટ્રેન્થ ટ્રેઇનિંગ અને સ્ટ્રેચિંગ કરવાથી તમને ક્રોનિક પીઠના દુખાવામાં રાહત મળી શકે છે.
નિષ્કર્ષ
પીઠનો દુખાવો સામાન્ય હોવા છતાં દરરોજ નાના પગલાં લઈને અને પ્રક્રિયા સાથે સુસંગત રહેવાથી અટકાવી શકાય છે. દવા, ફિઝીયોથેરાપી, યોગ, પીઠના દુખાવાની કસરતો, સ્નાયુઓમાં રાહત આપનાર વગેરે, જ્યાં સુધી તમે લક્ષણોની અવગણના ન કરો ત્યાં સુધી ક્રોનિક પીઠના દુખાવાના ઉપચારમાં મદદ કરી શકે છે. તમારી જીવનશૈલી પર પુનર્વિચાર કરવાનો પણ સમય છે જો તમે હજી સુધી ન કર્યું હોય!
Join our yoga program and find answers on how to get relief from long bouts of back pain, muscle spasms, and other joint problems.
